Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
TAŞINMAZ
TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı,
taşınmaz ticaretine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, tapu kütüğüne
kayıtlı olsun ya da olmasın taşınmaz alım satımı ve kiralanması ile tapu
işlemlerine aracılık eden, taşınmazla ilgili danışmanlık ve yönetim hizmeti
veren gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların mesleki
faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi, askıya alınması ve
iptaline ilişkin usul ve esasları, taşınmaz ticaretiyle iştigal eden işletmelerde
aranan şartları, bu işletmelerin faaliyetlerine ilişkin yükümlülüklerini ve
Bakanlık, yetkili idareler ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların taşınmaz
ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 14/1/2015
tarihli ve 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16
ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasında;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret
Bakanlığını,
b) Bilgi Sistemi: Taşınmaz
Ticareti Bilgi Sistemini,
c) İl müdürlüğü: Ticaret il
müdürlüğünü,
ç) İş sahibi: 13 üncü maddede
belirtilen hizmetlerin yürütülmesi hususunda işletme ile yetkilendirme
sözleşmesi düzenleyen gerçek veya tüzel kişileri,
d) İşletme: Taşınmaz ticaretiyle
iştigal eden ticari işletme ile esnaf ve sanatkâr işletmesini,
e) Kanun: Perakende Ticaretin
Düzenlenmesi Hakkında Kanunu,
f) Meslek odası: İlgili esnaf ve
sanatkârlar odası ile ticaret ve sanayi odasını, ticaret ve sanayi
odalarının ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odasını,
g) Mesleki yeterlilik belgesi:
21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununun 22 nci
maddesi çerçevesinde verilen belgeyi,
ğ) Taşınmaz: 22/11/2001 tarihli
ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 704 üncü maddesinde belirtilen
taşınmaz mülkiyetine konu olan arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya
kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar ve kat mülkiyeti kütüğünde kayıtlı
bağımsız bölümleri,
h) Taşınmaz ticareti: Tapu
kütüğüne kayıtlı olsun ya da olmasın taşınmaz alım satımı, pazarlanması ve
kiralanmasına aracılık ile taşınmaza ilişkin danışmanlık ve yönetim
faaliyetleri bütününü,
ı) Yetki belgesi: Taşınmaz
ticaretiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve
sanatkâr işletmeleri adına düzenlenen belgeyi,
i) Yetkilendirme sözleşmesi: 6
ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde sayılan kişiler ile iş sahibi
arasında düzenlenen ve belli bir bedel karşılığında 13 üncü maddede
belirtilen hizmetlerin verilmesini öngören sözleşmeyi,
j) Yetkili idare: İşyeri açma ve
çalışma ruhsatını vermeye yetkili belediye veya il özel idareleri ile diğer
idareleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetki, Yeterlilik ve Bilgi Sistemi
Taşınmaz ticaretiyle iştigal
edebilecek kişiler ve yetki belgesi
MADDE 5 – (1) Taşınmaz ticareti,
işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar
tarafından yapılır.
(2) Yetki belgesi, işletmenin
bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir,
yenilenir, askıya alınır ve iptal edilir.
(3) Yetki belgesi, her bir
işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez. Bir işletmede birden
fazla tacir veya esnaf ve sanatkârın taşınmaz ticareti faaliyetinde
bulunması durumunda işletme adına yalnızca bir yetki belgesi düzenlenir.
(4) Yetki belgesinin geçerlilik
süresi beş yıldır.
(5) Yetki belgesi işletmenin
herkes tarafından kolaylıkla görülebilen bir yerine asılır.
Yetki belgesi verilmesinde
aranan şartlar
MADDE 6 – (1) İşletmeye yetki belgesi
verilebilmesi için;
a) 12 nci maddede belirtilen
şartların taşınması,
b) Meslek odasına kayıtlı
olunması,
c) Gelir veya kurumlar vergisi
mükellefi olunması,
ç) Gerçek kişi tacirler ile
esnaf ve sanatkârların kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel
kişi tacirlerin bu alandaki faaliyetlerini yürütmek için görevlendirdikleri
ve yetkilendirdikleri temsile yetkili kişilerinin, şubelerde ise şube
müdürünün;
1) On sekiz yaşını doldurmuş
olması,
2) En az lise mezunu olması,
3) İflas etmemiş veya iflas
etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu
hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş olması,
4) Konkordato ilan etmemiş
olması,
5) Kasten işlenen bir suçtan
dolayı veya affa uğramış olsalar dahi devletin güvenliğine, Anayasal düzene
ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar
ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma,
edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal
edinme, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı, hayasızca
hareketler, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama
suçlarından hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen
yasaklanmamış olması,
d) Gerçek kişi tacirler ile
esnaf ve sanatkârların kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel
kişi tacirlerin temsile yetkili kişilerinden en az birinin, şubelerde ise
şube müdürünün sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5) ulusal yeterliliğine
dayalı mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,
gerekir.
(2) Bakanlık, yetki belgesi verilmesi
için mesleki eğitim şartı getirmeye ve bu eğitime ilişkin usul ve esasları
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak belirlemeye
yetkilidir. Mesleki eğitim; Bakanlık, Millî Eğitim Bakanlığı veya
Bakanlıkça uygun görülen kamu kurumları, üniversiteler, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları ve mesleki yeterlilik belgesi vermeye
yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından verilir.
Yetki belgesinin verilmesi
MADDE 7 – (1) Yetki belgesi
başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren
belgeler ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden yapılır. İşletmenin 12 nci
maddede belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı, başvuru tarihinden itibaren
yedi gün içinde il müdürlüğü tarafından bir tutanakla yerinde tespit
edilir.
(2) İlgili kurum ve kuruluşların
elektronik bilgi sistemlerinden sağlanabilen belgeler, bu sistemlerden
temin edilir ve işletme adına açılan dosyada diğer başvuru evrakı ile
birlikte saklanır.
(3) Yetki belgesi verilmesinde
aranan şartları taşıdığı anlaşılan işletmelere, başvuru tarihinden itibaren
on gün içinde yetki belgesi verilir. Yetki belgesi talebi reddedilen
işletmelere durum gerekçesi ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden
bildirilir.
Yetki belgesinin yenilenmesi
MADDE 8 – (1) Yetki belgesi,
geçerlilik süresinin sona ermesi veya içeriğindeki bilgilerden herhangi
birinde değişiklik olması durumunda yenilenir.
(2) Yenileme başvurusu, yetki
belgesi geçerlilik süresinin sona ermesinden en az otuz gün önce, yetki
belgesinde yer alan bilgilerde değişiklik olması durumunda ise değişikliğin
gerçekleştiği tarihten itibaren yedi gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden
yapılır.
(3) Yetki belgesinin
yenilenmesinde 7 nci maddede belirtilen usul ve esaslar uygulanır. Ticaret
unvanının veya işletme adının değişmesi gibi nedenlerle yetki belgesinin
yenilenmesi durumunda değişikliğin belgelendirilmesi yeterlidir.
Yetki belgesinin askıya alınması
ve iptali
MADDE 9 – (1) Yetki belgesi verilmesinde
aranan şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi halinde bu durum, şartların
kaybedildiği tarihten itibaren on beş gün içinde işletme tarafından Bilgi
Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirilir.
(2) Yetki belgesinin
verilmesinde aranan şartlardan en az birini taşımadığı bildirim üzerine
veya resen il müdürlüğünce tespit edilen işletmenin şartlarını 6 ncı
maddeye uygun hale getirmesinin mümkün olmadığı durumlarda yetki belgesi
aynı gün iptal edilir. Diğer durumlarda, şartların 6 ncı maddeye uygun hale
getirilmesi için işletmeye bildirim veya tespit tarihinden itibaren otuz
gün süre verilir. Yetki belgesi bu süre boyunca askıya alınır.
(3) Yetki belgesi askıya alınan
işletmenin askı süresi içinde taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunduğunun
tespit edilmesi halinde yetki belgesi aynı gün iptal edilir.
(4) Askı süresi içinde
şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getiren işletmenin yetki belgesi bu
durumun tespit edildiği tarihte askıdan indirilir. Şartlarını 6 ncı maddeye
uygun hale getirmeyen işletmenin yetki belgesi bu durumun il müdürlüğünce
tespit edildiği tarihte iptal edilir.
(5) 14 üncü maddenin birinci
fıkrasında belirtilen bentlerden herhangi birine bir takvim yılı içinde üç
defa aykırı hareket edildiğinin tespiti halinde işletmenin yetki belgesi
iptal edilir. Bu işletmeye iki yıl süreyle yetki belgesi verilemez.
(6) İşletmenin talebi halinde
yetki belgesi aynı gün iptal edilir.
(7) Yetki belgesi askıya alınan,
askıdan indirilen veya iptal edilen işletmeye, durum gerekçesiyle birlikte
üç gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.
(8) Yetki belgesi iptal edilen
işletme il müdürlüğünce beş gün içinde yazılı olarak yetkili idareye
bildirilir.
Mesleki yeterlilik belgesi
MADDE 10 – (1) İşletmede pazarlama ve satış
personeli olarak çalıştırılan kişilerin sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5)
veya emlak danışmanı (Seviye 4) ulusal yeterliliklerine dayalı mesleki
yeterlilik belgelerinden birine sahip olması gerekir.
(2) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (d) bendinde belirtilen kişiler ile işletmede pazarlama ve satış
personeli olarak çalıştırılan kişilerin ortaöğretim ve yükseköğretim
kurumlarının taşınmaz ticareti ile ilgili alanlarından veya bunlara
denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları
durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
(3) Bakanlık, yetki belgesine
sahip işletmelerce çalıştırılması gereken mesleki yeterlilik belgesine
sahip asgari personel sayısını belirlemeye yetkilidir.
(4) Mesleki yeterlilik belgesine
ilişkin diğer hususlarda 5544 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatındaki
hükümler uygulanır.
Bilgi Sistemi ve ilan
MADDE 11 – (1) Taşınmaz ticaretinin
takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.
(2) Yetki belgesi verilen,
askıya alınan, askıdan indirilen ve iptal edilen işletmeler il
müdürlüklerince, mesleki yeterlilik belgesi onaylanan ve iptal edilen
kişiler Mesleki Yeterlilik Kurumunca eş zamanlı olarak, Bakanlıkça gerekli
görülen diğer bilgiler ise ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarca Bakanlığın
belirlediği süre içinde Bilgi Sistemine aktarılır.
(3) Yetki belgesine sahip
işletmelerin güncel listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.
(4) Bilgi Sistemi ihtiyaç
duyulan diğer bilgi sistemlerine entegre edilir.
(5) Bilgi Sisteminin
işletilmesinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması
Kanunu ve ikincil mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik
her türlü teknik ve idari tedbir alınır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Faaliyetlere İlişkin Yükümlülükler
İşletmelerde aranan şartlar
MADDE 12 – (1) İşletmelerde aşağıdaki
şartlar aranır:
a) 3/7/2017 tarihli ve 30113
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine göre
belirlenen bağımsız bölüm niteliğinde ve net alanının en az otuz metrekare
olması.
b) İçinde idari büro ve kabul
yeri ile 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (l) bendinde belirtilen
dosyalama işleminin fiziksel olarak yapılması durumunda arşiv bölümü
bulunması.
c) Hizmetin düzenli, sistemli ve
hızlı bir şekilde verilmesini sağlayacak miktar ve özellikte masa, dolap,
koltuk ve benzeri malzeme ile bilgisayar, internet, telefon, tarayıcı ve
faks gibi teknik donanıma sahip olması.
(2) Bir işletmede 6 ncı maddenin
birinci fıkrasının (a) bendi dışındaki bentlerde sayılan şartları taşıyan
birden fazla tacir veya esnaf ve sanatkârın faaliyet göstermesi halinde, bu
maddenin (a) bendinde belirtilen işletme büyüklüğü her bir tacir veya esnaf
ve sanatkâr için yüzde yirmi artırılarak uygulanır.
Taşınmaz ticaretine konu
hizmetler
MADDE 13 – (1) Taşınmaz ticaretiyle
iştigal edenler aşağıdaki hizmetleri verebilir:
a) Tapu kütüğüne kayıtlı olsun
ya da olmasın taşınmaz alım satımı ve kiralaması konusunda pazarlama
faaliyetinde bulunmak ve aracılık yapmak.
b) Alım satım ve kiralamaya konu
taşınmazla ilgili inceleme, araştırma ve raporlama yapmak.
c) Taşınmazın rayiç satış veya
kira bedeli hakkında iş sahibine bilgi vermek.
ç) Tapu işlemlerine aracılık
etmek.
d) Alıcı veya kiracı ile
sözleşme yapmak, kira bedeli ödemeleri ile abonelik işlemlerini takip
etmek, taşınmazın tamiri, bakımı ve onarımı gibi hizmetlerin verilmesini
sağlamak ve bu hususlarla ilgili süreç hakkında iş sahibini bilgilendirmek.
e) Taşınmazla ilgili danışmanlık
ve yönetim hizmeti vermek.
f) Taşınmaz ticaretine ilişkin
diğer hizmetleri yürütmek.
Taşınmaz ticaretinde uyulacak
ilke ve kurallar
MADDE 14 – (1) Taşınmaz ticaretiyle
iştigal edenler:
a) Taşınmaz ticaretine yönelik
hizmet verilen işletmede, taşınmaz ticaretine konu hizmetler dışında ticari
faaliyette bulunamaz.
b) İşletme tabelası ve basılı
evrakı dâhil olmak üzere faaliyetleri sırasında mesleğini tanımlayan
ibareler dışında herhangi bir ibare kullanamaz.
c) Verdiği hizmet nedeniyle
edindiği bilgi ve belgeleri, yetkilendirme sözleşmesinde belirtilen esaslar
dışında açıklayamaz ve kullanamaz.
ç) Hizmet sunarken ahlaka uygun,
adil, dürüst, özenli ve makul bir şekilde hareket eder; yanıltıcı bilgi
veremez.
d) Haksız ve hukuka aykırı
davranış ve ticari uygulamalarda bulunamaz.
e) Hizmet verdiği kişilerin alım
satım ve kiralama tercihlerini etkileyecek nitelikteki bilgileri
gizleyemez.
f) Hizmet verdiği kişilerin
menfaatlerine aykırı davranışta bulunamaz.
g) Hizmet verdiği kişileri yasa
dışı olan ve etik olmayan uygulamalara teşvik edemez.
ğ) Hizmet verdiği kişilere
tehdit veya taciz edici davranışlarda bulunamaz.
h) Hizmet verdiği kişilere belge
imzalatmadan önce bu belgeleri okumaları için yeterli süre verir,
belgelerde yer alan hükümleri açıklar ve imzalanan belgelerin birer suretini
bu kişilere teslim eder.
ı) Aldığı her teklifi ve karşı
teklifi, hizmet verdiği kişilere doğru ve objektif bir şekilde en kısa
sürede sunar.
i) Taşınmazın satılması veya
kiralanması ya da satış veya kiralamadan vazgeçilmesi yahut yetkilendirme
sözleşmesinin feshedilmesi durumunda fesih tarihini izleyen ilk iş günü
içinde reklam ve ilan faaliyetine son verir.
j) Taşınmazın satılması veya
kiralanmasına yönelik yazılı ya da görsel tüm ilan ve reklamlarında; satış
veya kiralama koşulları gibi konularda yetkilendirme sözleşmesine ve iş
sahibinin isteklerine uygun hareket eder.
k) Elektronik ortamda yapılanlar
dahil olmak üzere taşınmazın satılması veya kiralanmasına yönelik ilan ve
reklamlarında, adres ve tapu bilgileri hariç olmak üzere 15 inci maddenin
üçüncü fıkrasının (b) bendinde belirtilen bilgiler ile iletişim bilgisine ve
yetki belgesi numarasına kolay okunabilir şekilde yer verir.
l) Her bir yetkilendirme
sözleşmesi için fiziksel olarak veya elektronik ortamda dosya oluşturur.
Yetkilendirme sözleşmesini ve bu sözleşme çerçevesinde verilen hizmetler
kapsamında düzenlenen belgeleri dosyasında en az beş yıl süreyle saklar.
m) Taşınmazın tanıtımına yönelik
gazete ilanı, el kitapçığı, katalog gibi unsurlar ile fotoğrafları, vaziyet
planı ve imar durumuna ilişkin belgeleri işletmesinde bulundurur.
Yetkilendirme sözleşmesi
MADDE 15 – (1) Taşınmaz ticaretine
yönelik hizmetler, iş sahibi ile işletme arasında yazılı şekilde yapılan
yetkilendirme sözleşmesine dayanılarak verilir.
(2) Yetkilendirme sözleşmesi
birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha olarak düzenlenir.
(3) Yetkilendirme sözleşmesinde
alım satım ve kiralamalarla ilgili asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer
verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi
numarası, iletişim bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve
imzası; iş sahibinin adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik
numarası, iletişim bilgileri ve imzası, iş sahibinin tüzel kişi olması
durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili
kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Yetkilendirme sözleşmesine
konu taşınmazın;
1) İmar ve yapı kullanma izin
durumu,
2) Tapu kaydı bilgileri, cinsi
ve adresi,
3) Büyüklüğü, yaşı ve fiili
kullanım durumu,
4) Kat, cephe ve manzara gibi
konum özellikleri,
5) Dolmuş, otobüs ve metro gibi
toplu taşıma araçlarının duraklarına yaklaşık mesafesi,
6) Okul, ibadethane, hastane ve
alışveriş merkezi gibi yerler ile sinema, tiyatro, park ve piknik alanı
gibi sosyal alanlara yaklaşık mesafesi,
7) Oda, salon, banyo, tuvalet ve
balkon sayısı ile bunların net büyüklükleri; mutfak, duş kabini ve dolap
muhteviyatı; parke ve doğramalar ile elektrik, su, doğalgaz, telefon ve
uydu tesisatının durumu gibi iç özellikleri,
8) Apartman, site, bina veya
müstakil olma durumu; blok, kat ve her bir kattaki daire sayısı; hidrofor,
su deposu, ısıtma sistemi, yangın merdiveni ve asansör ile açık ve kapalı
otopark durumu; güvenlik, futbol, basketbol, yüzme ve benzeri spor alanları
ile çocuk parkının olup olmadığı gibi dış özellikleri,
9) Araziler için hisse, emsal ve
öngörülen bina yüksekliği bilgileri ile üzerinde ekili veya dikili ürün
bulunup bulunmadığı,
10) Üzerinde ipotek, haciz ve
benzeri kısıtlamaların bulunup bulunmadığı.
c) 20 nci maddenin birinci
fıkrası çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli oranı veya aynı maddenin
ikinci fıkrası çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli ile alım satım ve
kiralama dışındaki hizmetlerin her biri veya tamamı için kararlaştırılan
hizmet bedeli.
ç) İşletme tarafından verilecek
hizmetin niteliği ve kapsamı ile sözleşme kapsamında tarafların ifa ile
yükümlü olduğu hususlar.
d) Kararlaştırılması halinde ve
oran veya tutarı işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi
veya işletmenin sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve
sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza
koşulu ile tarafların diğer mali ve hukuki sorumlulukları.
e) Üç ayı aşmamak üzere
sözleşmenin süresi ve sözleşme süresi içinde taraflardan birinin yazılı
bildirimde bulunmaması halinde sürenin sözleşme süresi kadar uzayacağı
hususu.
f) Tarafların tebligat
adresleri.
(4) Proje aşamasında olup
inşasına başlanmamış veya inşasına başlanmış olmakla birlikte henüz
tamamlanmamış taşınmazlar, ticari nitelikteki taşınmazlar, tapu kütüğüne
kayıtlı olmayan taşınmazlara ilişkin yetkilendirme sözleşmeleri ile iş
sahibinin alıcı veya kiracı olduğu yetkilendirme sözleşmelerinde üçüncü
fıkrada belirtilen bilgilerden uygun olanlara ve yeterli bilgilendirme
yapmaya elverişli diğer bilgilere yer verilir.
(5) Üçüncü fıkrada yer verilen
bilgilerden işletmenin ilgili elektronik sistemlerden veya kayıtlardan
sağlayamadığı bilgilerde iş sahibinin yazılı beyanı esas alınır. İş
sahibinin beyan ettiği bilgilerin gerçeği yansıtmamasından işletme sorumlu
değildir.
Alım satıma aracılık sözleşmesi
MADDE 16 – (1) İşletmenin verdiği
alım satıma aracılık hizmeti sonucunda alıcı, satıcı ve işletme arasında
alım satıma aracılık sözleşmesi düzenlenir.
(2) Bu sözleşmede asgari olarak
aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi
numarası, iletişim bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve
imzası; iş sahibi ile alıcının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya
yabancı kimlik numarası, iletişim bilgileri ve imzası, iş sahibi ve
alıcının tüzel kişi olması durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim
bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı
bilgileri, cinsi ve adresi.
c) Taşınmazın alım satım bedeli
ve bu bedelin ödenme yöntemi.
ç) Kararlaştırılması halinde ve
oran veya tutarı işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi
veya alıcının sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve
sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza
koşulu.
d) Hizmet bedeli ve bu bedelin
iş sahibi ile alıcı arasındaki paylaşım usulü.
e) Tapu harcı ve döner sermaye
hizmet bedeli gibi masrafların iş sahibi ile alıcı arasındaki paylaşım
usulü.
f) İlgili kanuna göre
sözleşmenin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklarda hangi il mahkeme ve icra
dairelerinin yetkili olduğu hususu, uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk
veya tahkim gibi alternatif çözüm yollarına başvurulmasına ilişkin kayıtlar
ve kararlaştırması halinde tarafların diğer hukuki ve mali sorumlulukları.
Kiralamaya aracılık sözleşmesi
MADDE 17 – (1) İşletmenin verdiği
kiralamaya aracılık hizmeti sonucunda kiracı, kiralayan ve işletme arasında
kiralamaya aracılık sözleşmesi düzenlenir.
(2) Bu sözleşmede asgari olarak
aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi
numarası, iletişim bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve
imzası; iş sahibi ile kiracının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya
yabancı kimlik numarası, iletişim bilgileri ve imzası, iş sahibi ve
kiracının tüzel kişi olması durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim
bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı
bilgileri, cinsi, adresi ve özellikleri.
c) Taşınmazın kira bedeli ile
kira bedelinin yıllık artış oranı ve ödenme yöntemi.
ç) Kararlaştırılması halinde ve
oran veya tutarı işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi
veya alıcının sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve
sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza
koşulu.
d) Hizmet bedeli ve bu bedelin
iş sahibi ile kiracı arasındaki paylaşım usulü.
e) İlgili kanuna göre
sözleşmenin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklarda hangi il mahkeme ve icra
dairelerinin yetkili olduğu hususu, uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk
veya tahkim gibi alternatif çözüm yollarına başvurulmasına ilişkin kayıtlar
ve kararlaştırması halinde tarafların diğer hukuki ve mali sorumlulukları.
Hizmet ortaklığı sözleşmesi
MADDE 18 – (1) İşletme, yetkilendirme
sözleşmesinde yer alması koşuluyla hizmetin ortak verilmesi hususunda başka
bir veya birden fazla işletme ile yetkilendirme sözleşmesinin konusuna
yönelik ortak çalışma yürütebilir.
(2) Hizmet ortaklığı sözleşmesi
yazılı olarak yapılır. Sözleşmede asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer
verilir:
a) İşletmelerin yetki belgesi
numarası, unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı,
soyadı ve imzası.
b) Sözleşmenin konusu.
c) Hizmet bedelinin paylaşılma
usulü.
ç) Tarafların hak ve
yükümlülükleri.
(3) İşletme tarafından, hizmet
ortaklığı sözleşmesinin düzenlendiği gün iş sahibine bilgi verilerek bu
sözleşmenin bir örneği düzenlenme tarihinden itibaren iki iş günü içinde iş
sahibine gönderilir. Gönderime ilişkin ispat yükü gönderimi yapan işletmeye
aittir.
Taşınmaz gösterme belgesi
MADDE 19 – (1) Alım satımına veya
kiralanmasına aracılık edilen taşınmazın alıcı veya kiracıya gösterilmesi
hizmeti, her bir taşınmaz için ayrı ayrı taşınmaz gösterme belgesi
düzenlenmek suretiyle verilir.
(2) Taşınmaz gösterme belgesinde
asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi
numarası, iletişim bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve
imzası; alıcı veya kiracının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı
kimlik numarası, iletişim bilgileri ve imzası, alıcı veya kiracının tüzel
kişi olması durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile
temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı
bilgileri, cinsi, adresi ve özellikleri.
c) Taşınmazın hangi amaçla
gösterildiği ve gösterilme tarihi.
ç) 20 nci maddenin birinci
fıkrası çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli oranı veya aynı maddenin
ikinci fıkrası çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli ile tarafların diğer
mali ve hukuki sorumlulukları.
(3) Taşınmazı gösterme hizmeti
karşılığında herhangi bir bedel talep edilemez. Ancak işletmenin bulunduğu
ilçe sınırı dışında verilen taşınmaz gösterme hizmeti için taşınmazın
gösterildiği kişiden ulaşım masrafı talep edilebilir.
Hizmet bedeli
MADDE 20 – (1) Alım satım işlemlerinde
hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış
bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamaz.
(2) Kiralama işlemlerinde hizmet
bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma
değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamaz.
(3) İşletme, taşınmaz alım
satımının tapu siciline tesciliyle veya iş sahibi ile kiracı arasındaki
kira sözleşmesinin kurulmasıyla hizmet bedeline hak kazanır. Alım satım ve
kiralama dışındaki hizmetlerde hizmet bedeli hakkı ilgili sözleşmenin
kurulmasıyla doğar.
(4) Hizmet bedeli, iş sahibi ile
alıcı veya kiracı arasında aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkça eşit
olarak paylaştırılır.
(5) 18 inci madde çerçevesinde
yürütülen ortak çalışma sonucunda hak kazanılan hizmet bedeli, alım satıma
aracılık sözleşmesi veya kiralamaya aracılık sözleşmesinde yetkilisinin
imzası bulunan işletmeye ödenir ve hizmet ortaklığı sözleşmesinde
belirtilen usulde paylaşılır. Bu sözleşmede hizmet bedelinin paylaşımı
hususunda hüküm bulunmaması halinde bu bedel taraflar arasında eşit olarak
paylaşılır.
(6) Taşınmazın yetkilendirme
sözleşmesinin süresi içinde, taşınmaz gösterme belgesini düzenleyen işletme
bertaraf edilerek doğrudan iş sahibinden satın alınması veya kiralanması
durumunda işletme hizmet bedeline hak kazanır.
(7) Yetki belgesi iptal edilen
işletmenin, iptal tarihi itibarıyla geçerli olan yetkilendirme sözleşmeleri
feshedilmiş sayılır. İşletme, sözleşmenin feshedilmiş sayılmasından önce
vermiş olduğu hizmetler için hizmet bedeline hak kazanır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Ruhsatlandırma
MADDE 21 – (1) İşletmenin yetki belgesine
sahip olup olmadığı işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeden önce yetkili
idareler tarafından kontrol edilir ve yetki belgesi olmayan işletmelere
ruhsat verilemez.
(2) 9 uncu maddenin sekizinci
fıkrası uyarınca yapılan bildirim üzerine işletmeye ait işyeri açma ve
çalışma ruhsatı derhal iptal edilir.
Denetim ve ceza hükümleri
MADDE 22 – (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin
uygulanması, uygulamada çıkan sorunlar ve şikâyetlerle ilgili olarak
işletmeler nezdinde denetim yapmaya yetkilidir. Bakanlık bu yetkisini il
müdürlükleri aracılığıyla da kullanabilir.
(2) Yetkili idareler, Bakanlığın
talebi üzerine işletmeler nezdinde ön inceleme mahiyetinde denetim yapmakla
görevlidir.
(3) Yetkili idareler tarafından
ikinci fıkra kapsamında yapılan denetimin sonuçları, denetimin sonuçlandığı
tarihten itibaren on beş gün içinde il müdürlüğüne bildirilir.
(4) Bu Yönetmeliğe aykırı
hareket edenler hakkında Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ)
bendinde öngörülen idari para cezası Bakanlığın talebi üzerine yetkili
idarelerce; denetime yetkili olanlara bilgi ve belge vermeyen, eksik veren
veya denetim elemanlarının görevlerini yapmalarını engelleyenler hakkında
aynı fıkranın (h) bendinde öngörülen idari para cezası ise Bakanlıkça
uygulanır.
(5) İdari para cezalarının
uygulanmasında, Kanunun 18 inci maddesinin ikinci, beşinci ve altıncı
fıkralarında yer alan hükümler saklıdır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarih itibarıyla taşınmaz ticaretiyle iştigal eden ve üçüncü fıkra
kapsamında yer almayan tacirler ile esnaf ve sanatkârların faaliyetlerine
devam edebilmeleri için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
durumlarını on sekiz ay içinde, 6 ncı maddenin birinci fıkrasındaki
şartlara uygun hale getirerek yetki belgesi alması gerekir.
(2) Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve
meslek odasına kayıtlı olarak taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler
ile esnaf ve sanatkârlar faaliyette bulundukları işletmenin adresini
değiştirmedikleri sürece bu kişilere yetki belgesi verilmesinde 12 nci
maddede belirtilen şartlar aranmaz.
(3) Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve
meslek odasına kayıtlı olarak taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler
ile esnaf ve sanatkârlarda 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde
belirtilen lise mezunu olma şartı aranmaz.
(4) Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarih itibarıyla taşınmaz ticaretiyle iştigal eden, gelir veya
kurumlar vergisi kaydı ile meslek odası kaydı bulunan ve halk eğitim
merkezleri ya da Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen meslek
odalarınca verilen eğitim sonucunda taşınmaz ticareti ile ilgili sertifika
almış olan tacirler ile esnaf ve sanatkârlarda 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (d) bendinde belirtilen mesleki yeterlilik belgesi şartı
aranmaz.
(5) Bilgi Sistemi, bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde kurulur.
Yürürlük
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 21 inci maddesinin birinci
fıkrası yayımı tarihinden üç ay sonra,
b) Diğer maddeleri yayımı
tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24 – (1) Bu Yönetmelik
hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|